Poradnik – postępowanie w przypadku śmierci osoby:
(stan prawny na dzień 2 czerwca 2015 r.)
{W razie śmierci z podejrzeniem popełnienia przestępstwa i udziałem osób trzecich musimy powiadomić Policję i wszystkie dalsze czynności wynikają z toku postępowania i uzgodnień Policji z Prokuraturą}.
_______________________________________________________________________________
Gdy śmierć nastąpiła w domu (z przyczyn naturalnych bez podejrzenia popełnienia przestępstwa)
- Wezwać natychmiast lekarza, który stwierdzi zgon i wystawi obowiązkowo „Kartę zgonu” (wzór karty zgonu – Dz.U. Nr 0 poz. 231)
do wyboru cztery możliwości
a) Lekarz leczący chorego w ostatniej chorobie (do 30 dni przed zgonem udzielał świadczeń)
b) Pogotowie Ratunkowe koniecznie z lekarzem tel. 999 lub 112 (jeśli zadzwonisz i powiesz, że osoba zmarła – Pogotowie nie ma obowiązku przyjazdu, bo Pogotowie przyjeżdża kiedy zagrożone jest życie. Stwierdzenie zgonu, to nie ratowanie życia. Tak przekazana informacja powstrzyma przyjazd karetki. Na pogotowie możemy dzwonić, gdy „nie jesteśmy pewni, czy osoba zmarła, czy umiera” – wówczas nikt nie może nam odmówić udzielenia pomocy)
c) Lekarz rodzinny (np. lekarz rodzinny osoby zmarłej)
d) Nocna i Świąteczna Pomoc Lekarska – w dni robocze od godz. 18.00 do 8.oo lub w dni świąteczne i wolne od pracy (24h) dla mieszkańców:
– Miasta i Gminy Olkusz, Miasta Bukowna, Gminy Klucze, Gminy Bolesław tel. /32/ 758 13 45 lub /32/ 758 12 46;
– Miasta i Gminy Wolbrom, Gminy Trzyciąż, Gminy Gołcza tel. /32/ 644 10 29 lub /32/ 644 12 74. - Wezwać Zakład Pogrzebowy, który przewiezie zwłoki do kostnicy na terenie cmentarza lub do własnej chłodni w celu przechowania ciała do momentu uroczystości pogrzebowej (z reguły to Zakład Pogrzebowy, który przygotuje ciało do pogrzebu i zajmie się organizacją całej ceremonii).
Do przewozu zwłok potrzebna jest „Karta zgonu„, choć przepisy nie precyzują jednoznacznie tego określenia i zdarza się, że zakłady pogrzebowe przewożą ciało na podstawie „karty informacyjnej”.
_______________________________________________________________________________
Gdy śmierć nastąpiła w szpitalu „Kartę zgonu” wypisuje lekarz oddziałowy, a następnie wzywamy Zakład Pogrzebowy
_______________________________________________________________________________
Skąd problemy z wystawieniem Karty Zgonu?
Polskie przepisy prawne regulujące tę kwestię są trochę archaiczne i w całym kraju występują z tym kłopoty. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. Nr 11 poz. 62 z 1959 z późn. zm.) – „Zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej chorobie” (art. 11 cyt. ustawy). Uszczegóławia tę kwestię Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny (Dz.U. Nr 39, poz. 202 z 1961) – a zgodnie z § 2 cyt. rozporządzenia obowiązek wystawienia „Karty zgonu” spoczywa na lekarzu, który ostatni w okresie ostatnich 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń leczniczych. W przypadku braku takiego lekarza zgodnie z § 3 cyt. rozporządzenia „Kartę zgonu” wystawia lekarz, który stwierdził zgon będąc wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania, albo lekarz zatrudniony w przychodni bądź ośrodku zdrowia lub jego placówce terenowej i sprawujący opiekę zdrowotną nad rejonem, w którym znajdują się zwłoki…
Dalsze kroki postępowania
- Ustalając szczegóły uroczystości z Zakładem Pogrzebowym należy zabrać:
– „Kartę zgonu”;
– dowód osobisty osoby zmarłej oraz żyjącego współmałżonka (jeśli osoba pozostawała w takim związku w chwili śmierci);
– zaświadczenie z zakładu pracy o zatrudnieniu lub legitymację emeryta/rencisty (zielona legitymacja ZUS) jeśli osoba zmarła była emerytem lub rencistą albo ostatni odcinek emerytury lub renty. - Załatwienie „Aktu Zgonu” w Urzędzie Stanu Cywilnego, na terenie którego nastąpił zgon osoby. („skrócony odpis aktu zgonu” jest dokumentem niezbędnym do wypłaty „Zasiłku Pogrzebowego” – „wzór wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego”). Przyjmujący pracownik USC wypełnia protokół zgłoszenia zgonu, a następnie wydaje „skrócony odpis aktu zgonu”
Dokumenty potrzebne w USC:
– „Karta Zgonu”;
– dowód osobisty osoby zmarłej (również współmałżonka jeśli żyje);
– dowód osobisty osoby zgłaszającej;
– zezwolenie z Prokuratury na pochowanie zwłok (jeśli okoliczności śmierci są przedmiotem postępowania przygotowawczego).
Załatwienie aktu zgonu możliwe jest również przez pracowników Zakładu Pogrzebowego. - O czym musimy pamiętać ustalając szczegóły z Zakładem Pogrzebowym
– Zlecenie pochówku, czy tylko przechowanie zwłok?
– Zlecenie zgłoszenia zgonu w Urzędzie Stanu Cywilnego, czy zrobimy to sami?
– Zlecenie wypłaty zasiłku pogrzebowego w ZUS (obecnie 4.000 zł), czy zrobimy to sami?(wszystko o zasiłku pogrzebowym z ZUS)
– Jaki rodzaj uroczystości pogrzebowej – czy kremacja, czy pochówek ziemny?
– Jaką wybieramy trumnę kremacyjną w przypadku kremacji?
– Wybór urny w przypadku kremacji.
– Wybór trumny w przypadku pochówku ziemnego.
– Czy zlecamy przygotowanie ciała do pochówku (umycie, uczesanie, ułożenie, ubranie)?
– Czy zlecamy przygotowanie garderoby do pochówku dla osoby zmarłej?
– Czy zlecamy przygotowanie wiązanki na trumnę/urnę oraz wieniec?
– Jaki będzie obrządek religijny, czy pochówek świecki?
– Ustalenie miejsca i terminu pogrzebu?
– Ile i gdzie powinny być rozwieszone klepsydry oraz zamieszczenie nekrologów?
– Czy zamieścić klepsydrę w internecie?
– Czy zlecamy przygotowanie oprawy muzycznej, mowy pogrzebowej, ostatniego pożegnania?
– Czy zlecamy przygotowanie poczęstunku po uroczystości? - Należy pamiętać o wykupieniu miejsca – (grobu) na cmentarzu i uzgodnienie pogrzebu z administratorem cmentarza.
- Jeśli pogrzeb w Kościele Rzymsko-Katolickim wszystkie sprawy związane z miejscem i terminem pogrzebu muszą być uzgodnione z księdzem parafii, na terenie której odbędzie się pogrzeb. Wypada ustalić czynności innych osób obecnych przy oprawie i usłudze (organista, grabarz, kościelny, fotograf) oraz zlecić przygotowanie np. nagłośnienia, namiotu itp.
Pamiętajmy, że prawo pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:
- pozostały małżonek(ka);
- krewni zstępni (np. dzieci, wnuczki);
- krewni wstępni (np. rodzice, dziadkowie);
- krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa (np. stopień 2 – rodzeństwo, 3 – np. wujek i bratanek, 4 – np. brat cioteczny);
- powinowaci w linii prostej do 1 stopnia (np. teść, teściowa, dzieci małżonka);
Prawo pochowania zwłok osób wojskowych zmarłych w czynnej służbie wojskowej przysługuje właściwym organom wojskowym w myśl przepisów wojskowych.
Prawo pochowania zwłok osób zasłużonych wobec Państwa i społeczeństwa przysługuje organom państwowym, instytucjom i organizacjom społecznym.
Prawo pochowania zwłok przysługuje również osobom, które do tego dobrowolnie się zobowiążą.
(art. 10 ust.1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych)
Przydatne przepisy prawne:
- Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. 1959 Nr 11, poz. 62 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U.2014 poz. 1741 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny (Dz.U. 1961 Nr 39, poz. 202)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie wzoru karty zgonu (Dz.U.2015 poz. 231)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2011 r. w sprawie sposobu przechowywania zwłok i szczątków (Dz.U.2011 Nr 75, poz. 405)
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzorów dokumentów wydawanych w zakresie rejestracji stanu cywilnego (Dz.U.2015 poz. 194)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (Dz.U.1959 Nr 52, poz. 315)
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 sierpnia 2001 r. w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji grobów (Dz.U.2001 Nr 90, poz. 1013)
8.b. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 lipca 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji grobów (Dz.U.2003 Nr 141, poz. 1370) - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie wykazu chorób zakaźnych, w przypadku których stwierdzenie zgonu wymaga szczególnego postępowania ze zwłokami osób zmarłych na te choroby (Dz.U.2001 Nr 152, poz. 1742)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz.U.2001 Nr 153, poz. 1783)
10.b Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz.U.2007 Nr 1, poz. 10) - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wydawania pozwoleń i zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich (Dz.U.2007 Nr 249, poz. 1866) – {wymagania jakie powinny spełniać pojazdy do przewozu zwłok i szczątków ludzkich}.
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 marca 2008 r. w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków (Dz.U. 2008 Nr 48, poz. 284)
(Opracowanie własne – informacjepogrzebowe.pl)
„Wszelkie prawa zastrzeżone”
Jakiekolwiek wykorzystanie – wyłącznie z podaniem źródła
oraz umieszczeniem linka do strony: informacjepogrzebowe.pl
